کتاب طه
  • توییتر
  • تلگرام
  • اینستاگرام
  • واتساپ
فصل المقال

فی تقریر مابین الشریعة والحکمة من الاتصال

نسبت میان دین و فلسفه، محکم و متشابه، حدوث و قِدَم، تأویل و تفسیر و… از مسائل مهمی است که قرن‌ها سخنان مختلف فیلسوفان و متکلمان را برانگیخته و نزاع‌های فکری مفصلی را به بار آورده است. فرقه‌های مختلف مسلمان، هر یک با دیدگاه‌های متفاوت در این مسائل غور کردند و هر کدام به زعم خود، سعی در پیراستن دامان شریعت از جهل جاهلان و طعن طاعنان داشتند. فیلسوف، متکلم، اصولی، فقیه و پزشک برجستهٔ مسلمان، قاضی ابن رشد أندلسی (۵۹۵ق)، در این رساله سعی دارد تا از نگاه یک فیلسوف شریعت‌مدار، پاسخ‌های متفاوتی به این مسائل دهد. ذهن نقّاد و خرد وقّاد فیلسوف قرطبه، با محور قرار دادن اصل مسلّم «تأویل» و بیان حدود و ثغور آن، در پی گشودن باب گفت‌وگو بوده و سخنان خود را به ادلهٔ نقلی و عقلی پیوست کرده است. ترجمه این رساله شاید گام کوچکی باشد در جهت نقد و شناساندن هرچه بیشتر تراث مسلمانان و کمک به گسترش گفتمان اندیشه‌ورزی، نقادی و گفت‌وگو در میان معاصران.

اخلاق دکارت

از اشکالات رایج به فلسفه دکارت این است که صرفاً به متافیزیک و معرفت‌شناسی می‌پردازد و فلسفه اخلاق و فلسفه سیاسی را نادیده می‌گیرد. چنین انتقاداتی حاکی از درک ناصحیح چارچوب فلسفهٔ این فیلسوف فرانسوی است. دکارت هدف فلسفه را رسیدن به حکمتی می‌داند که برای رسیدن به سعادت کافی باشد؛ این امر را می‌توان در نوشته‌های آخر او مانند مکاتبات با شاهزاده الیزابت، انفعالات نفس، و پیش‌گفتار ترجمه فرانسوی اصول فلسفه مشاهده کرد. استعاره معروف درخت فلسفه نیز از شواهدی است که می‌توان در دفاع از اهتمام ویژه دکارت به اخلاق از آن نام برد.

pub.ketabtaha.com